AZAZEL

AZAZEL

cuius mentio Levit. c. 16. v. 8. Iuliano Apostatae, Hebraeis, Valentinianis et Magis, daemon est. Unde Iulianus ex hoc loco Mosis conatus probare est, scripsisse hunc ὑπὲρ Α᾿ποτροπαίων, i. e. de Diis Averruncis, a Cyrillo docte refutatus in Iulian. l. 9. Hebraei unum ex quatuor Daemonum anresignanis Azazelem facientes, hôc die (quô nempe Festum Propitiationis, de quo sermol l. c. agebatur) Satanam nihil posse atque inde esse, aiunt, quod literae numericae nominis Gap desc: Hebrew, i. e. Stanae, valent CCCLXIV. quia per anm dies totidem imperium suum in homines exerceat, nec ullus excipiatur, nisi dies modo dictus. De Valentinianis veteris Poetae Christiani carmina, in Marcum, Valentini discipulum, qui discipulis suis credebatur per praestigias illudere, apud Irenaeum, citatum Epiphanio Haer. 34. sic habent:

Εἰδωλοποιὲ Μάρκε καὶ τερατοοκόπε,

Α᾿ςτρολογικῆς ἔμπειρε καὶ μαγικῆς τέχνης,

Δἰ ὡν κρατυν´ρις τῆς πλάνης τὰ διδάγματα,

Σημεῖα δεικνὸς τοῖς ὑπό σου πλανωμεν´οις,

Α᾿πονατικῆς δυνάμεως ἐγχειρήματα,

Α῞σοι χορηγεῖ σὸς πατὴρ Σατὰν ἀεὶ,

Δἰ ἀγγελικῆς δυνάμεως Α᾿ζαζὴλ ποιεῖν..

Idola fingens Marce, monstrorum artifex,

Fraudisque gnare Magicae et astrorum sciens,

Erroris inde dogma pestiferum struis,

Portenta caecae ficta dum turbae exhibes,

Per te rebellis qualia exsequitur manus:

Haec tu illa Satanae fretus auxiliô patris

Azazelique mirâ designas ope.

Quin hodieque in Magorum libris Azazel, inter Daemones, qui elementis praesunt. Sed haec commenta, praeter Cyrillum praedictum, Theodoretus, Isychius et Procopius merito reiciunt. Arabibus Azazel montis nomen est, et Aben-Ezrae, qui eum monti sinai admovet: Sed non videtur verisimile, per tot interiectas solitudines, quotannis hircum ab urbe Israelitas deduxisse. Adde, quod in regione toties peragrata et tam accurate descirpta nemo est, qui montis huius meminerit. Non pauci Azazelem volunt fuisse

hircum ipsum emissarium, adeoque verba Mosis sic reddunt: Aaron sortes iaciet super duos hircos, sortem unam Domini, i. e. in hircum Domino mactandum; et alteram in Azazelem, h. e. in hircum in desertum abiturum et dimittendum. Sed tum falsâ vocis originatione nititur haec interpretatio, tum verba Mosis nimium implicata reddit. Proin Bocharto, est hircus servatus πρὸς τὰς ἀναχωρήσεις, quod significari voce Gap desc: Hebrew ex Arabica lingua probat. Nempe hircorum unus Deo servandus erat, ut super Altare mactatus illi esset in cibum, quod de victimis legitur Levit. c. 21. v. 6. alter ad azazel, i. e. ut i locum deserti remotum et separatum deduceretur. Uterque horum Deo consecratus erat, unde est, quod uterque coram illo statuebatur, tamen in Dei sortem cedere videbatur magis speciali iure, qui super Altari mactabatur: quia victimae in illius honorem immolatae Hebraeâ phrasi Dei cibus vocantur, ut vidimus. Huic opponebatur alter hircus Gap desc: Hebrew, i. e. πρὸς χωρισμοὺς, vel πρὸς ἀναχωρήσεις, i. e. hircus ad id destinatus, ut ad loca remota deductus, a grege separaretur. Porro, ut hircos, ita et sortes oportuir esse pares, ne ab extrinsecus intuentibus dignoscerentur: quas ligneas olim, sed secundô Templô aureas fuisse, scribit Maimonides; qui etiam addit urnam, in qua sortes hae repositae, ad Orientem Atrii et Aquilonem Altaris fuisse sitam, eâque motâ, sortes in Sacerdotis manus incidisle, iuxta nomen duorum hircorum: Et si Dei sors in manum dextram incidisset, dixisse Saganem, qui a dextris adstabat, Domine mi, magne Sacerdos, tolle dexteram tuam; sin in sinistram, dixisse Principem Domûs Patrum, Domine mi, magne Sacerdos, tolle sinistram tuam, sicque Sacerdotem dexteram sortem hirco dextero et sinistram sinistro imposuisse. Postmodum hircus, in quem cecidit sors ad azazel, sistebatur vivus coram Domini, v. 10. ut per eum fieret propitiatio et dimitteretur ad azazel, h. e. ad loca remota, in desertum. Apud Rambam Sacerdos ligabat linguam coccineam (h. e. panni frustum in linguae formam coccô tinctum) ponderis duorum siclorum in capite hirci emissarii, et eum dirigebat versus locum, in quem erat dimittendus. Quam linguam lim alligabant ad ostium porticus exterioris aut etiam interioris: et, cum exalbescebat, quod passim contigisse referunt, id pro fausto omine habebatur; inde scil. coniectabant, remissa sibi esse peccata, iuxta Esai. c. 1. v. 18. Vide Gemaram in Ioma. c. 6. Desiisle vero id observari 40. annis ante Templi excidium, iidem Talmudici scribunt in Ioma c. 4. Nempe tum Christus passus est, morteque illius legalibus sacrificiis omnis vis adempta, lumen cognitionis ea in gente exstinctum, nec Templum solum, sed et caelum hactenus clausum, gentibus tum demum patere coepit, etc. Deducebatur autem hircus emissarius, postquam ei Sacerdos manum imposuisset, et confessus super eum esset omnes iniquitates filiorum Israelis, v. 20. 21. 22. per manum viri ad id parati in locum, quem Moses desertum, et azazel, i. e. secessum vocat; ubi non detrudebatur in praeceps, aut ventorum turbine abripiebatur, ut Hebraei nugantur, sed simpliciter dimittebatur, v. 26. quomodo scil. sacra quaedam animalia, quae Graeci ἄφετα vocabant, quod in Dei alicuius honorem libera dimitterentur. Cael. Rhodig. l. 7. in fin. eiusdem ritûs vestigia trans Euphratem, observat, ubi pascebantur, inquit, boves Dianae Persicae sacrae, nullô custode, et ἄφετοι, Deae charagmate insignes. Et Sueton. in Iulio c. 81. memorat, equorum greges, quos in traiciendoRubicone fluvio consecraverat (Caesar) ac vagos et sine custode dimiserat. Sic Arabes in Ethnicisino, i. e. antequam impuro Mahumeti nomen dedislent, quaedam iumenta et pecora, puta camelos feminas, oves et capras Diis suis simili ratione devovisse leguntur: Dicebanc autem istiusmodi pecudem Saibah, i. e. ἄφετον et aures eius findebant, ut hâc notâ dignosceretur, unde et bahirah eam vocabant: quemadomodum et sarba, quod libera erat a mulctura et lac in mammis retinebat. Nec omittendum, videri Graecos ad hunc Hebraeorum ritum allusisse, cum ad capras silvestres imminentia mala amandabant. Vide Hesychium, Suidam, et ex utroque Erasmum in Prov. Κατ᾿ αἶγας ἀγρίας, In capras feras; et plura hanc in rem, inprimis de collatione duorum hircorum, quorum unus mactandus erat, in Festo Propitiationis, alter in desertum emittendus; cum duobus pasleribus, Levit. c. 14. v. 4. 49. quorum unô iugulatô, alteri liber in agro volatus permittebatur: ac utriusque huius Typi, cum Servatoris nostri morte ac resurrectione, analogia, apud Sam. Bochart. Hieroz. Part. 1. l. 2. c. 54. totô, ut et infra, ubi de Expitiationis Festo, it. ubi de Hirco Emissario.